Δικαιολογημένη βία;

Υπάρχει δικαιολογημένη βία; Όταν τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας αυξάνονται δραματικά, μπορούμε να μιλάμε- και μάλιστα δημόσια- για "δίκιο" στη χρήση βίαιων συμπεριφορών σε βάρος ενός ανθρώπου;

Μια παρουσιάστρια πρόσφατα παραδέχτηκε ότι έπεσε θύμα βίαιου επεισοδίου (δυνατό χαστούκι) αλλά παραδέχτηκε ότι ο θύτης "είχε δίκιο". Πόσο ακίνδυνο μπορεί να είναι να γίνεται μια τέτοια παραδοχή από δημόσιο μάλιστα πρόσωπο;

Σύμφωνα με το παρακάτω άρθρο:
"Αποκαλύψεις έκανε σήμερα η Ναταλία Γερμανού κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού θάρρος ή αλήθεια που έπαιζαν στην εκπομπή. Τι μας αποκάλυψε λοιπόν η Ναταλία; Ότι της έχει ρίξει χαστούκι άνδρας κατά τη διάρκεια καυγά.

«Δεν έχω χτυπήσει άνδρα κατά τη διάρκεια καυγά, αλλά  με έχει χτυπήσει άνδρας», είπε η Ναταλία.

«Μου έδωσε ένα χαστούκι που μου γύρισε το κεφάλι σαν το κοριτσάκι στον Εξορκιστή, αλλά είχε δίκιο», είπε η παρουσιάστρια με μεγαλείο ψυχής, ενώ αποκάλυψε ότι ο άνδρας που τόλμησε να την χτυπήσει είναι γνωστός, χωρίς όμως να μας λέει το όνομά του."

Ομοφυλοφιλικά στερεότυπα σε διαφήμιση ταξιδιωτικών υπηρεσιών

Μια άκρως στερεοτυπική, ρατσιστική, προσβλητική διαφήμιση προβλήθηκε πριν λίγες μέρες στις ελληνικές τηλεοράσεις. Ο ομοφυλόφιλος οδηγός νταλίκας συγκεντρώνει ένα σωρό στερεοτυπικά χαρακτηριστικά (υπερβολική σεξουαλικότητα, θηλυπρέπεια, παρενόχληση, ντίσκο μουσική, ροζ χρώματα, κακογουστιά κτλ.) που αποδίδονται εσφαλμένα στον ομοφυλόφιλο πληθυσμό.

"Κακιά στιγμή" (μοντέλο τρώει πίτσα)

Πώς σχολιάζεται από γνωστό ρεπόρτερ της show business μια φωτογραφία, κατά την οποία ένα γνωστό διεθνώς μοντέλο τρώει με μεγάλη ευχαρίστηση ένα κομμάτι πίτσα;

"Κι όμως όσο όμορφη και αν είναι μια γυναίκα υπάρχει πάντα η κακιά στιγμή. Μια στιγμή που εύχεται να είχε αποφύγει αλλά για κακή της τύχη…ο παπαράτσι ήταν εκεί!Αποτέλεσμα;
Ν΄ απαθανατίσει μια άσχημη εικόνα της Ζιζέλ, η οποία τρώει με μανία την πίτσα της!  Η σέξι καλλονή που έχει στερηθεί πολλές πίτσες για να διατηρήσει αυτό το κορμί, αποφάσισε να κάνει μια παρασπονδία. Και από τη μανία που την δαγκώνει φαίνεται πόσο πολύ της έχει λείψει…η πίτσα!!!"

Μια σεξιστική διαφήμιση

Σεξισμός παρατηρείται όταν γίνεται διαφορετική μεταχείριση ενός φύλου σε σύγκριση με το άλλο φύλο. Ο χώρος της διαφήμισης χρησιμοποιεί κατά κόρον σεξιστικά στερεότυπα και προβάλλει συμπεριφορές που κρύβουν κινδύνους. Ένα ακόμα παράδειγμα διαφήμισης με σεξιστικό σενάριο είναι η πρόσφατη διαφήμιση για πατατάκια. 

Ο διάσημος τραγουδιστής προκαλεί κυκλοφοριακή συμφόρηση στο δρόμο, γιατί απολαμβάνει το σνακ του. Η αστυνομικός που αντιλαμβάνεται το πρόβλημα κατεβαίνει για να του κάνει παρατήρηση, αλλά τη στιγμή που κατεβαίνει από το όχημά της, δίνεται ιδιαίτερη σκηνοθετική έμφαση στη οπίσθιά της και στη συνέχεια στο σώμα και στον τρόπο που το λικνίζει περπατώντας. Έμφαση δίνεται και στη μισοκουμπωμένη στολή της και τις χειροπέδες (σύμβολο σεξουαλικού φετιχισμού).

Αντί για παρατήρηση, η αστυνομικός εκμεταλλεύεται την ευκαιρία και κάνει σωματικό έλεγχο στον παραβάτη, ο οποίος όμως γίνεται επιτηδευμένα, αφού τον θωπεύει , με τρόπο σεξουαλικό έως επιθετικό. Στο τέλος μάλιστα φεύγοντας δεν παραλείπει να δώσει και ένα χαστουκάκι στα οπίσθια του τραγουδιστή. Οι δυο τους αποχωρίζονται με ένα χαμόγελο φλερτ και η "σοβαρή επαγγελματίας" χασκογελάει χαρούμενη με το κατόρθωμά της, αφού κατάφερε να τον θωπεύσει αλλά και να του πάρει και τα πατατάκια.

Αν σκεφτούμε πώς θα ήταν αυτή η διαφήμιση, αν αντιστρέφονταν οι φυλετικοί όροι, σίγουρα θα μιλούσαμε με περισσότερη άνεση για σεξουαλική παρενόχληση, θα χαρακτηρίζαμε τον άντρα τροχονόμο απαράδεκτο, σεξιστή, καταχραστή της εξουσίας του και τη γυναίκα ως θύμα. 

Αντίθετα, στη διαφήμιση αυτή η απόδοση ρόλου εξουσίας στη γυναίκα γίνεται με τρόπο γελοιογραφικό, καθώς δεν κάνει τη δουλειά της αλλά παραδίδεται στο φλερτ με τον γνωστό τραγουδιστή. Για άλλη μια φορά λοιπόν γίνεται αποεπένδυση της γυναίκας από τον επαγγελματικό της ρόλο και σεξουαλικοποίηση του ρόλου της και της εικόνας της γενικότερα. Ο άντρας από την άλλη, δείχνει ανενόχλητος από τη σεξουαλική παρενόχληση που υφίσταται, προφανώς θεωρώντας τη γυναίκα ακίνδυνη και χαριτωμένη ακόμα και σε αυτόν τον ρόλο.

Απλά...ακαταμάχητα (τα πατατάκια;)

Σεξιστική διαφήμιση καφέ

Σε μια πρόσφατη διαφήμιση γνωστής μάρκας καφέ, τα αρώματα του καφέ παρουσιάζονται παράλληλα με γυναικείες υπάρξεις που επιδεικνύονται από τον πατέρα τους σε έναν άντρα. Με το λογοπαίγνιο "σ' έξι/ σέξι γεύσεις" η γυναίκα γίνεται αντικείμενο επιλογής μέσα από μια επίδειξη και χαριτωμένες, σέξι και προκλητικές κινήσεις.

Το σλόγκαν "εσύ θα τις δοκιμάσεις όλες;" αφήνει σαφή υπονοούμενα που συγχέουν το προϊόν με τις γυναίκες που πρωταγωνιστούν. Μάλιστα στο τέλος της διαφήμισης προστίθεται και ένας νέος ρόλος, η θεία που λαχταρά τον πρωταγωνιστή. Ο τρόπος αναπαράστασης και των δύο φύλων είναι αναμφισβήτητα προσβλητικός και το ρετρό περιβάλλον δεν τον δικαιολογεί.

Ομορφιά: μια παγίδα με πιεστικές προσδοκίες

Η πίεση για την αψεγάδιαστη εξωτερική εμφάνιση δεν ασκείται μόνο στις γυναίκες του χώρου του θεάματος. Οι άντρες που έχουν κάνει το ξεκίνημά τους στο χώρο με εξαιρετική εξωτερική εμφάνιση συνήθως αντιμετωπίζουν μετά προσδοκίες διατήρησης της εικόνας τους. Ωστόσο το γήρας και οι αλλαγές στο σώμα, που είναι κάτι το ανθρώπινο, με το πέρασμα της ηλικίας και όχι μόνο, δεν γίνονται ποτέ αποδεκτά χωρίς τις σχετικές αντιδράσεις. Για παράδειγμα το παρακάτω άρθρο καυτηριάζει το γεγονός ότι ο ηθοποιός Τζουντ Λο έχει απώλεια μαλλιών και έχει αποκτήσει βάρος (η φωτογραφία βέβαια απεικονίζει έναν άνθρωπο με φυσιολογικά . Κάτι που όποιος έγραψε το άρθρο εύχεται να οφείλεται στην προετοιμασία του για έναν νέο ρόλο. Τότε μόνο συγχωρείται κάτι τέτοιο.

'Ενας από τους κινδύνους τελικά του ξεκινήματος της καριέρας σε αυτούς τους χώρους με "όπλο" την καλή εξωτερική εμφάνιση είναι ότι οι άνθρωποι που το κάνουν παγιδεύονται σε αυτή τη νόρμα και δημιουργούν στο κοινό τους προσδοκίες. Φυσικά αυτό τους επηρεάζει και στους ρόλους που τους αναθέτουν, που συχνά είναι περιορισμένης υποκριτικής ικανότητας και με μεγαλύτερη βαρύτητα στα προσόντα που αφορούν την ομορφιά τους...

Γνωρίσαμε τον Βρετανό ηθοποιό Jude Law σε ταινίες όπως το "Talented Mr.Ripley", ενώ στο "Alfie" του 2004 μας συστήθηκε ως γόης, για να ξεκινήσει την εκτόξευση του στην στρατόσφαιρα του Χόλιγουντ με ρόλους όπως αυτός του Watson στο "Sherlock Holmes".
Τα χρόνια όμως έχουν περάσει για τον άλλοτε εντυπωσιακό Jude.
Περιττά κιλά, λιγότερα μαλλιά...μήπως πρόκειται για κάποια μεταμόρφωση για τις ανάγκες κάποιας ταινίας...;
Μακάρι...

Κορίτσια που ποζάρουν σαν γυναίκες: κίνδυνοι

Η πρόωρη σεξουαλικοποίηση των κοριτσιών αναφέρεται στο να αποδίδονται στην εξωτερική εμφάνιση και στη συμπεριφορά κοριτσιών που ακόμα είναι στην παιδική και πρώτη εφηβική ηλικία, χαρακτηριστικά που κανονικά αρμόζουν αναπτυξιακά και πολιτισμικά στις γυναίκες. Πρόκειται για το φαινόμενο που στα ελληνικά συχνά χαρακτηρίζεται από τη λέξη "μικρομέγαλο". Όταν ένα παιδί υιοθετεί το ντύσιμο, βάψιμο και συμπεριφορά (π.χ. σεξουαλικότητα), ενώ στην πραγματικότητα δεν έχει ακόμα αναπτύξει πραγματικές ανάγκες για κάτι τέτοιο. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες. Σε μια πρώτη "ανάγνωση" ένα μωρό ντυμένο με μαργαριταρένια κολιέ και μίνι γόβες φαίνεται χαριτωμένο και αστείο θέαμα. Ωστόσο, καθώς μεγαλώνει το παιδάκι σε ηλικία, το να βάφει τα νύχια του, να φοράει πέρλες και στρας, το να είναι τα ρούχα του μια προσομοίωση των σέξι γυναικείων ρούχων, αυτό συνεισφέρει σε ένα μεγάλο πρόβλημα και θεωρείται πια επικίνδυνο.

Η πρόωρη σεξουαλικοποίηση έχει λόγο που γίνεται από τα ΜΜΕ και τις διαφημιστικές εκστρατείες: όσο πιο νωρίες εισχαθεί ένα κοριτσάκι στον κόσμο της περιποίησης, της ομορφιάς, της μόδας, τόσο πιο καλή πελάτισσα θα είναι. Τόσο πιο νωρίς δηλαδή θα γίνει η καταναλώτρια όλων αυτών των αγαθών που στοχεύουν στο γυναικείο φύλο (μακιγιάζ, κρέμες, παπούτσια, ρούχα, εσώρουχα, καλλυντικά κτλ.).

Οι κίνδυνοι όμως είναι πολλαπλοί. Προωθείται μια σεξουαλική δραστηριοποίηση που α) είναι επικίνδυνη γιατί δε συνάδει με την νοητική και ψυχολογική ωρίμανση του κοριτσιού και άρα μπορεί να οδηγήσει σε ανεύθυνες σεξουαλικές συμπεριφορές β) προωθείται μια αντικειμενοποίηση του θηλυκού φύλου, δηλαδή  γίνεται μια προώθηση της γυναίκας ως αντικειμένου (κυρίως του πόθου), διδάσκοντας στα κορίτσια από νωρίς ότι είναι ο μόνος τρόπος να τραβήξεις την προσοχή και να καταξιωθείς, με τρόπο που γ) παρουσιάζεται μια μονοδιάστατη εικόνα καταξίωσης και επιτυχίας για το γυναικείο φύλο, καθώς στα κορίτσια δεν ασκείται παρόμοια πίεση για να πετύχουν ως επιστήμονες, επιχειρηματίες, αθλήτριες, πολιτικοί και γενικότερα πρόσωπα με δυναμισμό, υψηλό διανοητικό επίπεδο και ισχυρή προσωπικότητα. και φυσικά δ) το κοριτσάκι στερείται την παιδική του ξεγνοιασιά, καθώς επιφορτίζεται με έγνοιες για την εξωτερική του εμφάνιση. Τέλος ε) ενθαρρύνονται από πολύ νωρίς πρότυπα αφύσικης και άπιαστης τελειότητας τα οποία έχουν ως στόχο την πώληση "βελτιωτικών" προϊόντων αλλά ταυτόχρονα συνεισφέρουν σε ιδιαίτερα χαμηλή αυτοεκτίμηση και εικόνα σώματος στα παιδιά, τα οποία δε θα καταφέρουν ποτέ να μοιάσουν σε αυτές τις τέλειες εικόνες και θα μεγαλώνουν με διαρκή απογοήτευση από το σώμα, τα μαλλιά και γενικότερα την εμφάνισή τους.

Σε αυτό το ποστ βλέπουμε ένα παράδειγμα φωτογράφισης μικρού κοριτσιού με γυναικεία χαρακτηριστικά. Αρκεί και μια βόλτα σε διάφορα καταστήματα παιδικών ρούχων, στα οποία συχνά παρατηρούμε μια γυναικειοποίησή τους. Οι επιπτώσεις είναι έμμεσες, υπόγειες και βαθύτατες. Τα κορίτσια έχουν δικαίωμα στην παιδική τους ηλικία, στην ξεγνοιασιά και στο να ονειρεύονται να γίνουν όταν μεγαλώσουν κάτι διαφορετικό από σέξι θηλυκά με τέλεια εξωτερική εμφάνιση.